- VANDALI
- VANDALIqui et Venedi, Fenni, et Slavi posterioribus, populi Septentrionales, qui non solum Germaniam ad oram maris Baltici, ubi Ducatus Megalopolitanus est, Vandalia olim dictus, tenuêre, sed etiam per Pomeraniam, Poloniam, Silesiam, Bohemiam, Russiam ac Dalmatiam, teste Albertô Krantziô, effudsi sunt: sicut in Galliam ac in Hispaniam progressi, ubi sedes in Baetica locârunt, quae propterea Vandalitia, Andaluzia, magnâ ex parte nominatur: inde in Africam traicientes illam occupârunt, diuque eam tenuêre, ut et Sardiniam, sub Genserico Rego. Aii Vandalos a Vanda Reginâ dictos, primo in Poloniâ iuxta Vistulam fluv. habitâsle ferunt. Alii ex Vandalo Tuisconis filio, et Manni nepote, dictos volunt ex Beroso. Eorum historia paulo fusius sic habet: Sedibus suis dad litora maris Baltici saeculô 5. relictis, Alanis Suevisque iuncti, Galliam intrârunt, auspiciis Godegisili, a Stilicone evocati, A. C: 406. ubi Moguntiam, Argentoratum, Rhemos vastaverunt, et coloniam Burgundionum reliquerunt: Aliis Vandalici et Longobardici regni, initia ad A. C. 382. et 393. reicientibus. Inde in Hispaniam transgressi: quô tempore Britanni horum impetum veriti, Constantino gregario militi imperium detulêre; Franci vero Trevire occupatâ, Franciae regnum occupavêre, etc. In Hispania fide Suevis non servatâ, Regem illorum vicerunt, A. C. 420. superatis quoque A. C. 422. in Beatica Romanis: Huic Godegisilo nati Gundericus Arianismum amplexus et Gensericus: e quibus Geisericus vel Gensericus, in Africam traiecit, ibi Vandalorum regnô constitutô: Inde a Comite Bonifacio evoeatus Romam diripuit, Siciliam vastavit, a Leone tamen Imperatoreper Duces victus, A. C. 467. Ei successêre, alter filius Hunericus, Valentiniani III. Imperatoris gener, et post patrem Catholicorum persecutor: tum ex altero fil. Genzone nepotes, Gunthamundus Orthodoxorum ab exilio Bevocator et Thrasimundus: Hildericus dein Hunerici fil. a Gilimere caesus, et Gilimer Gelarichi fil. Genzonus nepos, sub quo Africâ Vandali exuti sunt, A. C. 533. Ariani ut plurimum et Orthodoxorum saevi hostes. Huic regiae stirpi, an qui Herulis in Germania praefuêre, de quibus infra, iuncti sanguine fuerint, dubitant eruditi. Contra Vandalos Helmstadium muniit Carolus M. A. C. 808. Vandalos Obotritos rebelles vicit Ludovicus Rex Lotharii Imperatoris frater, A. C. 844. cumque iis et postea variô Marte bellum gessit, circa A. C. 858. Iidem ab Henrico Aucupe Imperatore ad Suevum, Oderam, Havelum fluvios, mare Balthicum etc. domiti, A. C. 924. ab Ottone M. reressi A. C. 960. Svenonem Daniae Regem, qui patrem pulsum etiam post mortem in Vandalis persequutus est, ter captum lytrô semper ingenti acceptô dimiserunt, A. C. 962. Henricum quoque III. Imperatorem magnâ clade affecêre, A. C. 1056. Postea Canutum Ducem Slesvicensem Regem Vandalorum creavit Lotharius Saxo Imperator A. C. 1130. qui in Dania Suecia, Norvegia, Gronlandia, Issandia, institutis Episcopis religionem Christianam longe lateque propagavit: Hodie inter Regis Daniae Sueciaeque titulos. Familiae Vandalicae originem ad Anthyrium hodiernae Alexandri M. militem referunt, e cuius posteris Visilaus II. seu Wizlafus, fil. habuit Billungum, seu Mistevoium, quem a Vistula ad Visurgim imperâsse et ductâVagonis Episcopi Oldenburgi Vagriae sorore Christi fidem, quam dein desertam persecutus, amplexum fuisse dicunt. Huic natus est Micissaus, pater Grimmi, Rugiorum Principum conditoris, et maioris natu Mistaevonis, Herulorum Regis: qui universum Salvicum nomen ad Ethnicismum reduxit, tandem ipse senex conversus, Bardovici reliquum vitae exegit. Ex eius filiis, Udo, Ratiborus et Bogissaus, ille reliquos Vandaliae et Megalopolis Principes, hi vero Pomeranos seuêre. Udo, summus Christianorum osor, ab aliquo transfuga Saxone caesus, fil. habuit godscalcum, qui fidei Christianae suis praeco, A. C. 1066. ab iis occisus est. Huius fil. Buthuen a Critone Rugio peremptus, et Henricus, qui Rugis victis, militiae laude inclaruit: cuius posteritate in Suinicone exstinctâ, A. C. 1135. Canutus Danus, de quo supra, beneficiô Lotharii Vandalici Regni ius titulumque sibi usurpavit. Buthue nati Pribissaus et Nicolotus, ambo Idololatrae, occisô a suis Canutô, rerum potiti sunt: verum ille a Rugiis captus est, hunc Henricus Leo et Albertus Ursus, totô pene regnô exsuêre. Idem Henricus, ex eius filiis Vratissaum captum suspendit, et cum Pribissao, qui ultimus gentis Rex a Pomeranis restitutus fuit, bellum gessit. Hic in ordinem tandem coactus, parte dition. receptâ, Ducis nomine acquiescere iussus est: Baptizatus dein Rostochium condidit, A. C. 1215. mortuus. Coeterum illis Henrici leonis bellis maior gentis pars exhausta, reliquiae exsortes omnis dignitatis esse iussi, aut in Poloniae fines reiecti, novaeque introductae e Saxonibus et Frisiis coloniae: Pribissai fil. Henricus, quasdam belli ruinas restauravit, pater Henrici iunioris, e quo, inter alios, nati Iohannes et Nicolotus, ille rami Megapolitani, hic Vandalici, conditores. Tenuit autem Nicolotus Gustroviam, Plaviam, Ribenitiam etc. sublatus a filiis Henricô et Nicolotô, A. C. 1277. Tertius eius fil. Iohannes Nicolotum genuit, Rugiorum et Brandeburgiorum victorem. Hic A. C. 1316. moriens Iohannem seniorem reliquit, Iohannnis iunioris patrem, cuius familiâ exstinctâ A. C. 1430. heredes fuêre ex altera linea megapolitani. Vide Idac. et Isid. in Chron. Procop. de bello Vandal. Iiornand. de reb. Goth. B. Rhenanum, Rer. Germ. l. 1. cum Notis Cl. Otonis ICti, p. 125. Hug. Grotium, Hist. Gothorum, Suec. Vandalorum, Philipp. Iac. Spenerum, Syll. Geneal. Histor. etc. Accuratiores Venedos a Vandalis, utpote horum successores distinguunt. Vide in voce Venedi. Vandalorum quoque meminit Prudentius, l. 2. contra Symmachum, v. 807.Denique Romanus, Daca, Sarmata, Vandalus, Hunnus.Hinc Vandalicus, unde Vandalici gladii apud prosperum Aquitanicum, cladem Gallis ab iis illatam deplorantem:——— Heu caede decenniVandalicis gladiis sternimur et Geticis.Item Vanduli, in Tabul. Peutinger. et apud Aethicum; Banduli quoque apud Vopisc. in Probo, c. 18. uti Βάνδιλοι Graecis. Vide Salmas. Not. ad Historiam Aug. Ab iis Vandalizia nomen accepit, ut qui in Hispania Beatica primum, dein relictis commilitonibus suis, Suevis quidem in Gallaecia, Alanis vero in Lusitania, Africâ potiti, Carthagine regnârunt, Georg. Hornius Orbe Politico, cum Notis Menckenii, p. 448.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.